Anlantika okeani

Asosiy xususiyatlari. Barcha yarimsharlarda joylashgan. Buyuk geografik kashfiyotlar shu okeandan boshlangan, qirg’oqsiz dengizi bor, afsonalarga boy, meridional yo’nalgan eng uzun O’rta okean tizmasi bor, eng yirik port-shaharlari bor, ichki dengizlari eng ko’p, eng sersuv va eng uzun daryolar shu okeanda kuzatiladi, materiklar dreyfi gipotezasiga asos bo’lgan, dengiz transportida dunyoda birinchi o’rinda turadi.
Geografik o’rni. Atlantika okeani to’rtta materik orasida joy-lashgan. Shimoldan janubga 12 ming km masofaga cho’zilgan. Okeanning eng keng joyi mo’tadil kengliklarga (9450 km) va eng tor joyi (2620 km) shimoliy qismiga to’g’ri keladi. Qirg’oqlari Shimoliy yarimsharda kuchli par-chalangan, Janubiy yarimshardagi sohillari ancha tekis.
O’rganish tarixi. Oken nomi Atlanta (yunon afsonasiga ko’ra, yelkasida osmon gumbazini ko’tarib turuvchi pahlavon) atamasi bilan bog’-liq. Dastlab 1507-yilda geografik xaritaga “Atlantika okeani” nomi yo-zilgan. Atlantika okeani dengizlari qirg’oqlarida – Qadimgi Gretsiya, Kar-fagen, Misr, Skandinaviyada dastlabki port-shaharlar vujudga kelgan. Miloddan oldingi davrlarda finikiyaliklar, arablar, rimliklar okean suvlarida suzishgan.