Jadid marifatparvarlarining o’lka ijtimoiy ma’naviy hayotida tutgan o’rni

Jadidlar
Jadidlar O’rta Osiyoda XIX asr oxiri va XX asr boshlarida paydo bo’lgan ma’rifatparvarlar harakati vakillari bo’lib, ularning asosiy maqsadi jamiyatni yangilash, ta’lim tizimini rivojlantirish va xalqning ijtimoiy-ma’naviy holatini yaxshilash edi. Ular zamonaviy bilimlarni o’zlashtirish, ilm-fan va madaniyatni rivojlantirish orqali jamiyatning yangilanishiga erishmoqchi bo’ldilar. Jadidlar xalqni ma’rifatga chorlab, turli xil madaniy va ijtimoiy sohalarda faollik ko’rsatdilar.
Jadidlarning o’lka ijtimoiy-ma’naviy hayotida tutgan o’rni
1. Ta’lim tizimini isloh qilish: Jadidlar eski maktab tizimini tanqid qilib, yangi usulda ta’lim beruvchi maktablar ochishni taklif etdilar. Ushbu maktablarda matematika, tarix, geografiya, tabiatshunoslik kabi zamonaviy fanlarni o’rgatish yo’lga qo’yildi. Bu maktablarda o’qitish jarayonini sodda va samarali qilish uchun yangi o’qitish usullari va darsliklar yaratildi.
2. Madaniyat va matbuotning rivojlanishi: Jadidlar matbuotni ijtimoiy ma’naviy hayotni yuksaltirish uchun muhim vosita sifatida ko’rdilar. Shuning uchun ular turli gazeta va jurnallar chiqarishdi, ularda milliy g’oya va ma’rifat haqida maqolalar chop etdilar. «Tarjimon», «Shuhrat», «Sadoyl Turkiston» kabi nashrlar jadidlarning faoliyatining yorqin namunasi hisoblanadi.