Odatda kompyuter ikki qismdan tashkil topgan:
1. Hardware (kompyuterni tashkil etuvchilari, ya’ni qattiq qismlari)
2. Software (kompyuterning dasturiy ta’minoti, ya’ni yumshoq qismlardan).
Kompyuterlarning amalda turli xillari mavjud.
Raqamli (diskret).
Anologli (uzluksiz).
Maxsuslashtirilgan kompyuterlar bor.CH.Bebbidj g‘oyasida EHMni xotiralash dasturi yordamida boshqarish prinsipini o‘z ichiga olgan barcha asosiy qismlar bor edi. Uning g‘oyalarining afzalligiga ancha keyin yetarligicha baholandi.
1937-yildan boshlab hozirgi kungacha bir necha milliondan ortiq EHMlar yaratilgan. Biz ularni hozirda kompyuter deb ataymiz. EHMlarning soni ortishi bilan bir vaqtda ularni takomillashtirish jarayoni yana-da jadallashdi. Markaziy protsessor va operativ xotiraning elementlar bazasiga, texnik xarakteristikasiga va arxitekturasining murakkabligiga qarab EHMlarni davrlarga va avlodlarga ajratish qabul qilingan. Tezkorlik va operativ xotira xajmi EHM ning asosiy xarakteristikalaridir.
Tezkorlik bir sekundda bajariladigan mashinaviy amallarning o‘rtacha soni bilan baholanadi. Hozirgi vaqtda hisoblash mashinalarining rivojlanishining 4ta davri va 5ta avlodi bor. Bu to‘g‘risida ma’lumotlar 11-18 slaydlarda keltirilgan. Keyingi avlodining chegaralari ham yaqqol ko‘rinmokda. Hisoblash mashinalari rivojlanishining birinchi davri bu mexanik davrgacha bo‘lgan mashinalar.
Birinchi avlod mashinalari. (1950-yillar boshlari) Birinchi avlod EHMlari markaziy protsessorining elementlar bazasi sifatida umumiy soni bir necha o‘n minglarga yetgan elektron lampalardan foydalanilgan. Operativ xotira ferrit uzaklar bloklarida qurilgan.
