Kirish. Hozirgi vaqtda axborotlarni himoyalashni ta’minlashning
qandaydir biror texnik usuli yoki vositasi mavjud emas, ammo ko‘p xavfsizlik
muammolarini yechishda kriptografiya va axborotlarni kriptoo‘xshash
almashtirishlari ishlatiladi.
1. Ishdan maqsad: Simmetrik kriptotizimni asosiy usullarini o‘rganish
va dasturini ishlab chiqish.
2. Qisqacha nazariy ma’lumot:
Vernamning shifrlash usuli
Vernamning shifrlash tizimi modul qiymati m=2 bo‘lgan Vijiner shifrlash
tizimining bir qismi hisoblanib, 1926-yilda bu usulning aniq ko‘rinishi ishlab
chiqiladi.Gilbertom Vernam AT&SSHA firmasi xomiyligi ostida kiruvchi matn
sifatida ikkilik sanoq sistemasidan foydalandi. Shifrlashda birinchi Ingliz
alfavitidagi(A,B…Z). Matnning xar bir xarfi 5-bit bo‘lakli ((b0,b1…b4) Bado
raqami bilan kodlanadi. Ixtiyoriy ketma-ketlikdagi ikkilik kalitlar k0,k1,k2, avval
kitobsimon lentaga yoziladi.Quyidagi rasmda uzatilayotgan axborotni Vernam
usuli orqali shifrlash ko‘rsatilgan.
