Xarbdan Tigr va Yefrat arxitekturasidagi vodiyda sharxdan Ind vodiysi Oralig‘ida eron tekisligi joylashgan. Bu yerda g‘adimdan Sharg‘iy Eronliklar (Orta Osiyo xalg‘lariining avlodi) g‘arbda (hozirgi forslar avlodlari) ajralgan xolda yashaganlar. Bu ajralishning natijasida, bir-biriga g‘ardosh, ikki etnik guruxlarning mustakil tarixi vujudga keldi. Bulardan eng g‘adimgisi Sharg‘iy Eronliklar, madaniyati bolib hozirgi Ozerbaydjon hamda Eroning shimoliy g‘arbiy g‘ismini tanlagan Midiya davlatidir Er. aval X asrda midiyaliklar madaniyati xag‘ida birinchi ma’lumot paydo bola boshlagan. Er. aval. VIII asrga kelib, ular poytaxti Ekbatonda (hozirgi hamadon)joylashgan kuchli davlatni tashkil etganlar. qadimgi tarixchilarning yozishicha baland tog‘ yon bag‘rida joylashgan Ekbaton shahrining umuman devori bolmagan fag‘at baland kotarib torgan shahridan uchtasigina mustahkam devorlari bilan ximoyalangan. Ka’laga tutashgan saroy inshootlari ham uzunligi 1 km dan ortig‘ devorlar bilan orab olingan. Saroy binolari bir necha peshayvonli zallardan iborat bolib, ularni bir- biridan xovlilar ajratib torgan.
Zalllarining tomlari va ularni ushlab turuvchi ustun (g‘olonna) lar kedr, keparis (sadaf ) daraxtlaridan ishlangan va ular ustidan oltin va kumush g‘oplamalar bilan g‘oplangan. Midiya Ekbatondan tashg‘ari, yana kopgina boshg‘a shaharlar mavjud bolib, kanallar, katta–katta turar uylar, bog‘lar va uzumzorlar shaharning asosiy xayot g‘ismini tashkil etgan. Suriyaliklar ishlagan suratda, midiyaliklarning KISHESSUM shahri va unda minorasimon uylar aks ettirilgan. Midiyaliklar otashparastlik diniga mansub bolganlar. Shuning uchun ham ular ibodatxonalar va exromlar orniga ochig‘ xavoda olov ochogini g‘urib, oshanga sig‘inganlar.
