Doimiy moddalar almashinuvisiz, ya’ni xar bir tirik organizm, shu jumladan uzluksiz o’zgarishlarsiz xayor kechirish mumkin emas. Tanamizning barcha organlari va xujayralarining o’zaro muvofiq ishlashini ta’minlash uchun katta energiya kerak. Bu energiya ovqatdan olinadi.
Medaga 20 kun davomida taxminan odam tanasining vazniga teng xilma xil oziq moddalar va suv tushadi. Xazm qilish organlarida asosiy oaiq moddalar – oqsil, yog’ va uglevodlar xazm bo’ladi. Ularning zarralari yanada maydaroq zarrachalarga, go’yoki “g’ishtchalar”ga parchalanadi. Bu parchalanish “g’ishtcha”lar qonga o’tishi uchun zarur, qon esa ularni tananing barcha uchastkalariga, xar bir xujayraga tarqatadi. Xujayrani o’ziga xos butun bir “zavod” deyish mumkin. Uning barcha “sex”laridaish qaynaydi. Xatto xujayraning tashqi qobig’i xam ishlaydi. Uni “taminlash sexi” deyish mumkin. U xujayra uchun kerakli moddalarni ichkariga o’tkazadi, kerak bo’lmagan narsalarni esa tashqariga chiqarib tashlaydi.
Xujayrada oziq moddalar qayta ishlanadi, o’zgaradi, qolaversa barcha o’zgarishlar, xatto eng murakkablari xam xam juda tezlik bilan kechadi. Bunga esa oqsillar bilan bog’liq bo’lgan alohida “tezlatgichlar” yordam beradi.
Xo’sh, uglevod va yog’ zarrachalarida nimalar bo’ladi? ular ozroq miqdorda zapas qilinib, to’planib boradi. Lekin aslida ular xujayraga zarur zarur bo’lgan boshqa moddaga aylanadi yoki kislorod bilan birikib, buzila boshlaydi. Qon kislorodni o’pkadan olib keladi. Yog’ va uglevodlar kislorod bilan birikishi natijasida is gazi va suvga aylanadi. Natijada organizm uchun kerakli bo’lgan energiya ajralib chiqadi.
