Mohlaroyim Nodira

Mohlaroyim Nodira yuksak badiiy iste’dod sohibasi, dilkash, samimiy, ma’rifatparvar o’zbek ayolidir. U Uvaysiy, Mahzuna, Dilshodi Barno, Anbar otin kabi o’zbek mumtoz shoiralari safining sardori bo’lgan.Shoira 1792-yili Andijon hokimi Rahmonqulibiy oilasida tug’ildi. O’tkir Zehnli Mohlaroyim otin oyi qo’lida ta’lim oldi, xususiy mutolaa bilan shug’ullandi. Sharq mumtoz adabiyotini jiddiy o’rgandi, she’rlar mashq qilib, yoshligidayoq shoira sifatida tanildi. Uning ulg’ayish yillari adabiyot ahli davrasida kechdi. 1808-yili Norbo’tabiyning o’g’li Umarxon bilan oila qurdi. 1810-yilgacha Marg’ilonda, undan keyin umrining oxirigacha Qo’qonda yashadi. Mohlaroyim Muhammadalixon va Sulton Mahmudxon ismli o’g’illar tarbiyaladi. Amiriy taxallusi bilan ajoyib she’rlar yaratgan Amir Umarxon 1822-yilda vafot etib, umr yo’ldoshi Nodirani yolg’izlatib ketdi.Yirik shoir Amiriy bilan birga o’tkazgan hayot davri Nodira qismatining baxtli onlarini tashkil etdi. Bu davrda u turmush lazzatlaridan bahramand edi. Farzand tarbiyaladi, tabiat va hayot go’zalliklarini tarannum etuvchi ajoyib she’rlar yozdi. Biroq Amir Umarxonning nogahoniy o’limi tufayli Nodira nazmidagi shodlik va baxt tuyg’ulari o’rnini alam va ayriliq iztiroblari egalladi. Haqiqiy ishq tasviri kuchaydi, tasavvufiy ramzu timsollar kuchaydi, sog’incha va armon nolalari rivoj topdi. Mohlaroyim badiiy ijod bilan astoydil shug’ullandi. Nodira, Maknuna, Komila taxalluslari bilan she’rlar yozib, mukammal devon yaratishga muyassar bo’ldi.Amir Umarxon vafotidan keyin Nodira davlat ishlarida ham bosh-qosh bo’ldi, bu borada o’g’li Muhammadalixonga homiylik qildi.