O‘xshash bo‘lmagan o‘tochar qurollar – o‘tochar qurollar guruhidagi alohida bir guruhdir. O‘xshash bo‘lmagan o‘tochar qurollar – tuzilishiga ko‘ra nostandart, to‘liq qo‘lbola usulda yoki zavod usulida yasalgan qurolni o‘zgartirib tayyorlangan va maxsus ballistik xususiyatlarga ega bo‘lgan qurol.
O‘xshash bo‘lmagan o‘tochar qurollarning tayyorlanishi davlat standartlari va texnik talablar tomonidan belgilangan zavodda yoki ustalar tomonidan yasalgan qurollardan farq qiladi.
O‘xshash bo‘lmagan o‘tochar qurollar uchun texnik jihatdan sozlik tushunchasi qo‘llanilmaydi.
O‘xshash bo‘lmagan o‘tochar qurollar quyidagilarga ega bo‘lishi kerak: o‘tochar qurolning barcha asosiy tugunlariga ega bo‘lishi kerak: mil, yopuvchi qurilma va otuvchi mexanizm; har qanday o‘tochar qurollar obyektlaridek o‘tocharlilik, qurollilik chegara masalalariga ega bo‘lishi kerak.
Ishonchlilik chegara masalasi o‘xshash bo‘lmagan o‘tochar qurollar uchun fakultativ xususiyatga ega. Bunday qurollar bilan ishlashda ular xavfli bo‘lishi, o‘q otilmay qolishi, ishlamay qolishi mumkin. O‘tocharliligini aniqlashda esa, o‘xshash bo‘lmagan o‘tochar qurollarda porox o‘rniga boshqa moddalar, masalan, gugurt ishlatilishi mumkinligini hisobga olish kerak.
Qurollilik chegara masalasi deyilganda, tan jarohatlari yetkazish uchun mo‘ljallanganligi va yetarli zarar yetkazuvchi kuchining mavjudligi tushuniladi. O‘xshash bo‘lmagan o‘tochar qurollar mo‘ljallangan maqsadiga ko‘ra jinoyatchilar qurolidir, ya’ni jinoyat sodir etish uchun mo‘ljallangan. O‘xshash bo‘lmagan o‘tochar qurollar yasalishi davlat standarti va texnik talablarga javob beruvchi zavod usulida va ustalar tomonidan yasalgan qurollardan farq qiladi.
