«Oilalar daromadlari va ularning iste’mol xarajatlari o‘rtasida bog‘liqlik bormi?»
«Mamlakatdagi ishsizlik darajasi va YAIM bir-biriga bog‘liqmi?»
«Ilmiy tadqiqotlar innovatsion faollikka ta’sir eta oladimi?»
…
Korrelyatsion tahlil – tanlanma ma’lumotlari asosida olingan bir necha belgilar o‘rtasidagi o‘zaro bog‘liqlikni o‘rganishning statistik metodlaridan biridir.
1. Ijtimoiy-iqtisodiy hodisa va jarayonlar o‘rtasidagi sabab-oqibat bog‘lanishlarni statistik o‘rganish zarurligi.
Regressiya so‘zi lotincha regressio so‘zidan olingan bo‘lib, “orqaga harakatlanish” degan lug‘aviy ma’noga ega. Bu atamaning statistikaga kirib kelishi ham korrelyatsion tahlil asoschilari F. Galton va K. Pirson nomlari bilan bog‘liqdir.
Korrelyatsiya so‘zi lotincha correlatio so‘zidan olingan bo‘lib, “o‘zaro munosabat”, “muvofiqlik”, “bog‘liqlik” degan lug‘aviy ma’noga ega. Bu atamani statistika faniga ingliz biologi va statistik Frensis Galton XIX asr oxirida kiritgan. O‘sha paytda bu so‘z “correlation” (muvofiqlik) ko‘rinishida yozilar edi va oddiy bog‘lanish (relation) emas, balki unga yaqinroq ma’no anglatardi, chunki “bog‘lanish” so‘zi odatda faqat funksional shakldagi bog‘lanishga nisbatan ishlatilgan.