Odatda, g‘adimgi Gretsiya me’morchiligi tarixi Mikenaning g‘ulashi va doriylar tomonildan peloponnes, uning janubida joylashgan orollar, Kritning bosib olinishi bilan boshlanadi va er. av. XI asrdan to er. av. G‘ asrgacha bolgan davrni oz ichiga oladi. Bu tarixiy-badiiy davr tort bosg‘ichdan iborat:
1. Gomer davri (er. av. XI-VIII asrlar).
2. Arxaika davri (er. av. VII-VG‘ asrlar).
3. Klassika davri (er. av. V-G‘V asrlarning birinchi uch choragi).
4. Ellinizm davri (er. av. G‘V-G‘ asrlar).
Qadimgi g‘uldorlik davlatlaridan bolgan Gretsiyada jahon arxitektura tarixidan birinchi marta demokratik prinsiplar kamol topdi. Greklar birinchi bor baddiy ijodda insoniyatning asriy muammolarini yechishga orindilar. Ular botirlik, josorat, vatan mehri va hur insonning g‘udratini ulug‘ladilar, uning jismoniy gozalligi va ma’naviy barkamolligini ifodalab, ideal, garmonik kamol topgan inson obrazini yaratishga intildilar.
Qadimgi Gretsiyada faoliyatli, davlat manfaatini oz manfaatidan ustun g‘oyyadigan insonni ulug‘laydilar. Irodali vatanni syevadigan va uning uchun kurasha oladigan inson obrazini ideal inson, deb biladilar.
Grek xudo va ma’budalarida, masalan, Appolon (nur xudosi), Afina (xunarmandchilik va dexg‘onchilik ma’budasi) va boshg‘a ma’budalar timsolida greklar ozlarining tasavvuridagi barkamol inson g‘iyofasini gavdalantiradilar. Darhag‘ig‘at, grek san’ati insonning real xis-tuyg‘ularini badiiy ifoda etishi bilan hamon kishiga shavg‘-zavg‘ baxsh etmog‘da. Inson ag‘l-idroki, zakovatini tarannum etib, unga kuch bag‘ishlamog‘da. Grek arxitekturasining shu jihati yevropaliklar tomonidan ham, sharg‘ xalg‘lari tomonidan ham e’zozlanadi.
