Terining tuzilishi, morfologik elementlari

Terining parazitar kasalliklari – dermatozoonozlar xar xil parazitlarning teriga tushib oziqlanish maqsadida chaqishi oqibatida yoki teri orasiga kirib oziqlanishi tufayli kelib chiqadi. Parazitlarga kanalar, bitlar, burgalar va boshqalar kiradilar. Bu kasalliklar orasida qo‘tir va bitliqilik dermatolog amaliyotida muxim o‘rin tutadi.Epidemiologik nuqtai nazardan qaraganda bu kasalliklarning ko‘payib ketishi xalqlarning turmush sharoiti va madaniyatiga bevosita bog‘liq.
Qo‘tir kasalligini endoparazitik (yoki antropofil) qo‘tir kanasi keltirib chiqaradi, ektoparazitik (yoki zooantropofil) qo‘tir kanalari odamda kamdan-kam xollardagina kasallik chaqiradi.Qo‘tir kanasining o‘lchami uzunasiga 0,4-0,45mm, eniga 0,25-0,38mm (urg‘ochisi) yoki uzunasiga 0,2mm, eniga 0,14-0,19mm (erkagi) keladi. Urug‘langan urg‘ochi kana terining muguz qavati orasiga kirib, teri yuzasiga parallel ravishda yo‘l kavlab ketadi, uning uzunligi 5-10mmga yetadi, unga 50taga yaqin tuxum qo‘yib ketadi. 6 kundan keyin tuxumdan lichinkalar chiqadi,14-15 kundan keyin esa rosmona voyaga yetgan kanalarga aylanadilar, ular 1,5-2 oy yashaydilar. Kasallik bevosita kontakt yo‘li bilan, yoki bilvosita, ya’ni bemorning kiyimlari, ko‘rpa-to‘shagi, sochiqlari, bolalarda esa o‘yinchoqlar orqali yuqadi, shuningdek xammomlarda, saunalarda xam yuqishi mumkin. Kasallikning inkubasion davri 3-7 kundan to 10-12 kungacha, ba’zan esa xatto 1-1,5 oygacha bo‘lishi mumkin.