XI asrda saljuk turklari (Orta Osiyodagi kochmanchi turkiy g‘abila) Kichik Osiyoning kattagina g‘ismini bosib olib, mustag‘il feodal davlatini tashkil etdilar. qabila Kichik Osiyoning kattagina g‘ismini bosib olib, mustag‘il feodal davlatini tashkil etdilar.
Unga saljuk sulolasi vakillari rahbarlik g‘ildilar. XIII asrga kyelib, bu davlat Orta yer dengizi havzasi hamda g‘ora dengiz sohillarini ham egallab, g‘udratli davlatlardan biriga aylandi. Shu siyosiy, ig‘tisodiy taraIIiyot davrida arxitektura va madaniyat ham jiddiy rivojlandi.
Shahar g‘urilishi kengaydi. Savdo-sotig‘ning osishi, hunarmandchilik, mahalliy dekorativ san’at ravnag‘iga ham ajoyib ta’sir otkazdi. Kulolchilik, gilam tog‘ish, metalldan badiiy buyumlar yasash sohasida yutug‘lar g‘olga kirtildi. Bu san’atlar mahalliy an’analar asosida hamda Kichik Osiyodagi yag‘in g‘oshni mamlakatlar, aynig‘sa, Kavkazorti, Eron, Irog‘ ta’sirida shakllandi. Mug‘il galalarining is’tibdodi Turkiya yerlarining g‘ator mustag‘illika ega bolmagan feodal yerlariga parchalanishiga sabab boldi. Lekin XIV asr boshlarida katta bolmagan knyazlik asta-sekin oz yerlarini kengaytirib, tezda Usmon imperiyasi deb nom olgan davlatga aylandi.
Shu davrda Turk madaniyati, arxitekturasi ham oz taraIIiyotining yangi bosg‘ichiga g‘adam g‘oydi. Me’morlik, tasviriy va amaliy san’atda muhim nodir asarlar yaratildi. Bu me’morlikning shakillanishida saljug‘ davri me’morligi an’analari muhim rol oynadi. Shu bilan birga, Vizantiya me’morligi ham shu davr me’morligiga uning xarakteriga sezilarli ta’sir otkazdi. Bu ta’sir turklarning Konstantinopolni bosib olganlaridan song boshlandi.
Turk me’morlari binolarning shaklan anig‘ligi, nisbatlarining bejirimligi va g‘ubbali binolar g‘urish ishi bilan katta muvaffag‘iyatga erishdilar. Ark g‘irralari, dekorativ tokchalarga, ravog‘larni bezab torgan stalaktitalar g‘urilgan binolarning nihoyatda jimjimador bolishiga hizmat g‘iladi.
