Qattiq moddalarning fizik xossalari moddani tashkil qiluvchi zarrachalar orasidagi kimyoviy bog’lanishlar tabiati bilan qanday bog’likda bo’ladi?

Odatdagi sharoitda moddalar turlicha fizik xossalarga ega va ular har-xil agregat holatda: qattiq, suyuq yoki gaz ko’rinishda bo’ladi.
Qattiq moddalarni tashkil qiluvchi molekulalar gaz moddalarning tash¬kil qiluvchi molekulalardan farqli ravishda sochilib ketmaydi, suyuq mod¬dani tashkil qiluvchi molekulalardan farqli ravishda esa siljib modda shaklini o’zgartirmaydi (fizika fanidan o’rgangan bilimlaringizni eslang);. Demak, qattiq modda fazoda ma’lum bir shaklni hosil qilib, o’z hajmiga ega bo’ladi.
Qattiq moddalarning tashqi ko’rinishi va fizik xossalari moddani tashkil ctuvchi zarrachalar orasidagi kimyoviy bog’lanishlar tabiatiga bog’liq bo’ladi. Qat-liq moddalarda shu moddani hosil qiluvchi zarrachalar (ionlar, atomlar, molekula¬lar) muntazam ravishda joylashadi. Kristallarda shu kristallni hosil qiluvchi zar-rachalarni muntazam ravishda joylashuvchi «kristallpanjara»lar deb ataladi. Kristall panjaralar qanday zarrachalardan hosil bo’lganiga qarab har xil lurlarga bo’linadi. Kristall panjara turlari: 1. Ionli kristall panjaralar. Kristall panjara tugunlarida musbat va manfiy ionlar joylashgan va ular orasida ionli bog’lanish mavjud bo’lgan tuzilmalar ionli kristall panjaralar deyiladi. Masalan, tipik metallarning tuzlari (NaCl, KN03, CuS04), ishqorlar (NaOH, KOH, Ca(OH)2) va ba’zi oksidlar: 2. Atom kristall panjaralar. Kristall panjara tugunchalarida alohida atom-lar joylashgan va ular orasida kovalent bog’lanish mavjud bo’lgan tuzilmalar atom kristall panjaralar deb ataladi. Masalan, olmos, grafit, kremniy, germaniy, borkabi oddiy moddalar.