Xalqaro moliya markazlari rivojlanish tendensiyalari va ularga tasir etuvchi omillar

So’nggi paytlarda moliyaviy bozorlar investitsiya jarayonida tobora ko’proq rol o’ynamoqda, uning rivojlangan mamlakatlar iqtisodiyotini tejash va qayta taqsimlashdagi ahamiyati oshmoqda. Turli mamlakatlarda investitsiya resurslarini safarbar qilishning asosiy shakllari nisbati teng emas va bu ko’proq darajada bozor institutlari rivojiga va moliya bozorining milliy modeliga bog’liq. Bugungi kunda jahon amaliyotida eng ko’p uchraydigan ikkita model mavjud, ular bir-biridan tartibga solish xususiyati, kompaniyalar tomonidan kapital jalb qilish usullari va kapital manbalarining tuzilishi, shuningdek investorlar va korporatsiyalarning xatti-harakatlari bilan ajralib turadi. Birinchi model Angliya-Amerika bo’lib, u qimmatli qog’ozlarni ommaviy sotishga va uning hajmi Yevropaning kontinental bozoridagi ikkilamchi bozor hajmidan ancha yuqori darajada rivojlangan ikkilamchi bozorga yo’naltirilgan. Ushbu turdagi moliyaviy bozorlarga ega bo’lgan mamlakatlarga AQSh va Buyuk Britaniyani misol keltirish mumkin. Ikkinchi model – aksiyadorlar soni kam bo’lgan, ikkilamchi bozor esa unchalik rivojlangan bo’lmagan holda, kapitalning yuqori darajada kontsentratsiyasi bilan ajralib turadigan kontinental. Qit’a modeli mamlakatlari misollari: Germaniya, Yaponiya.