Pedagogik g‘oyalarning rivojlanish tarixi

Ko‘pgina tarixchi, arxeolog, etnograf olimlar kishilik madaniy taraqqiyoti darajasini davrlashtirish muammosi ustida bosh qotirib, ilmiy izlanishlari natijasi hamda turli xil manbalarga tayangan holda, kurrai zaminda 5 marta yirik sivilizasiya yuksalishlari ro‘y berganligini e’tirof etadilar.
1. Eramizdan avvalgi 3-ming yillikda Kichik va old Osiyo hududlari, Frot va Dajla, Nil hamda Hind daryolari havzalarida yuz bergan dastlabki tarraqiyot kurtagi fanda “Qadimgi sharq sivilizasiyasi“ nomi bilan mashhurdir.​
​2. Aksariyat olimlar «Antik davr sivilizasiyasi» nomi bilan mashhur ikkinchi sivilizasiya miloddan avvalgi 1-ming yillikning o‘rtalarida Gresiya va Rimda ro‘y bergan deb hisoblashadi.​
3. Uchinchi sivilizasiya arab istilosidan keyingi davrda Movarounnahr va Xuroson hududlarida melodiy IX-XIII asr boshlarida yuz bergan va jahonda tengsiz aql daholari, olimu fuzalolar, mutafakkirlarni yetkazib bergan